Hệ thống hải quan gặp sự cố, thủ tục thủ công rối, hàng hóa đóng băng vì chưa thể thông quan

Để một lô hàng được thông quan, cần có sự phê duyệt từ nhiều cơ quan chức năng. Do đó, khi hệ thống công nghệ thông tin và cơ chế một cửa quốc gia gặp sự cố thì việc xuất nhập khẩu hàng hóa trên toàn quốc cũng bị đình trệ, dẫn đến tình trạng hàng hóa bị "đóng băng".

Theo thông báo từ Tổng cục Hải quan, đến 9h35 sáng ngày 07/08/2024, hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS đã được khôi phục và hoạt động trở lại.

Hệ thống hải quan gặp trục trặc, quy trình khai báo hàng hóa vẫn hỗn loạn

Đến giữa trưa ngày 7/8, anh Duy - người chịu trách nhiệm về nghiệp vụ thông quan tại một công ty logistics ở TP.HCM - cho hay, quá trình khai báo hàng hóa của đơn vị mình vẫn đang trong tình trạng hỗn loạn, nhân viên phải làm việc trong sự chờ đợi và bối rối, hy vọng nhận được chỉ dẫn từ cơ quan hải quan tại các cảng và thông báo từ Tổng cục Hải quan.

“Theo thông báo từ các Chi cục Hải quan tại các cảng lớn như Cát Lái, chỉ các trường hợp khẩn cấp mới được xử lý linh hoạt. Doanh nghiệp được khuyến cáo không nộp hồ sơ quá đông,” anh Duy nói.

Các trường hợp khẩn cấp là những lô hàng đã cập cảng và cần phải được giải phóng để đảm bảo lịch trình của tàu. Mặc dù vậy, nhân viên đại lý vẫn phải liên tục có mặt tại cảng, mong chờ thêm lô hàng được thông qua.

Tại các tỉnh, hải quan cũng có biện pháp linh hoạt nhưng chỉ có thể giải quyết nhỏ lẻ từng lô hàng cần thông quan gấp.

Hệ thống VNACCS hiện đã có thể truyền tải tờ khai. Tuy nhiên việc đính kèm hồ sơ vẫn bị gián đoạn, khiến các thủ tục còn lại buộc phải xử lý bằng phương pháp thủ công.

Tại cảng Cát Lái, anh Tuấn, một nhân viên từ đại lý logistics chia sẻ đã có mặt từ sáng sớm nhưng tình trạng tại đây vẫn vô cùng hỗn loạn.

“Tất cả các cảng hiện nay đều kết nối với hải quan qua một hệ thống duy nhất. Nhưng do hệ thống này đã gặp sự cố, các cảng chỉ tạm thời ưu tiên cho hàng xuất khẩu, đặc biệt là những lô hàng cần lên tàu trong vòng hai giờ tới. Tuy nhiên, với số lượng hàng hóa xuất khẩu quá lớn, quy trình xử lý bị chậm lại, dẫn đến tình trạng ùn tắc,” anh Tuấn chia sẻ.

Nhiều doanh nghiệp cho biết, do phải sử dụng tờ khai giấy, các đại lý ở tỉnh lẻ buộc phải di chuyển về các cảng lớn tại thành phố để hoàn thành thủ tục. Mặc dù nhân viên hải quan đã cố gắng hết sức, nhưng họ cũng chỉ có thể yêu cầu chờ đợi cho đến khi hệ thống được khôi phục.

Theo báo cáo, nhiều đại lý thủ tục hải quan cũng đang rơi vào tình trạng "tê liệt" trong việc xử lý tờ khai. Gần như toàn bộ tờ khai nhập khẩu đã bị đình trệ. Và cơ quan hải quan tạm thời chỉ tập trung vào việc thông quan hàng xuất khẩu.

"Mỗi ngày, công ty chúng tôi thường xử lý gần 200 tờ khai, nhưng từ sáng đến giờ, nhân viên chạy đôn chạy đáo mà mọi thứ vẫn đình trệ.

Giữa tuần thường là thời điểm cao điểm cho các hoạt động khai báo hải quan. Đặc biệt là trong mùa cao điểm hiện nay, khi lượng tờ khai cần xử lý vô cùng lớn. Nhiều công ty đã đưa xe đến cảng để lấy hàng nhưng vẫn phải xếp hàng dài chờ đợi vì chưa nhận được lệnh thông quan," đại diện của một doanh nghiệp logistics tại TP.HCM chia sẻ trong sự lo lắng.

Xử lý thủ tục thủ công gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong việc lấy hàng

Trong cuộc trao đổi với Tuổi Trẻ Online, nhiều doanh nghiệp logistics tại TP.HCM đã bày tỏ sự khó khăn khi phải làm thủ tục hải quan bằng phương pháp thủ công, dẫn đến việc kéo dài thời gian xử lý và có nguy cơ phát sinh thêm chi phí lưu kho, lưu bãi.

Mặc dù Tổng cục Hải quan đã ban hành văn bản hướng dẫn khẩn cấp về cách xử lý, nhưng các doanh nghiệp cho rằng thủ tục thủ công vẫn gây ra nhiều khó khăn trong việc lấy hàng ra khỏi cảng. Nguyên nhân chính là do mỗi lô hàng liên quan đến nhiều cơ quan chức năng. Bao gồm cả việc kiểm tra chuyên ngành như kiểm dịch thực vật và động vật.

Các hệ thống kiểm tra này cũng không thể kết nối khi mạng gặp sự cố và các bộ ngành liên quan vẫn chưa thống nhất được phương án xử lý phù hợp.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Thành Trung, Tổng giám đốc Công ty Giải pháp công nghệ logistics cho biết, tình hình chờ làm thủ tục hải quan bằng phương pháp thủ công không quá căng thẳng hay phức tạp vì đã có công văn hướng dẫn được ban hành.

Công ty này hiện đang gặp khó khăn với một lô hàng từ Trung Quốc, bị mắc kẹt tại hải quan do vấn đề thuế suất và cần phải thẩm định giá trị lô hàng. Trước đây, khi tờ khai được nộp trực tuyến, hải quan có thể kiểm tra ngay giá trị lô hàng, nhưng khi chuyển sang thủ tục thủ công, việc này trở nên phức tạp và kéo dài hơn.

Ông Trương Nguyên Linh - Phó Tổng giám đốc Công ty liên doanh Phát triển tiếp vận số 1 (đơn vị liên doanh đầu tư khai thác cảng VICT) - cũng chia sẻ, trong buổi sáng ngày 7/8, quy trình làm thủ tục xuất nhập khẩu diễn ra khá suôn sẻ, không có nhiều xáo trộn.

Ông Linh giải thích thêm rằng, hôm nay công ty chỉ đảm nhận khoảng 10% tổng sản lượng hàng hóa và không có tàu ngoại đến lấy hàng, nên hoạt động tại cảng diễn ra bình thường.

Nguồn: https://tuoitre.vn/he-thong-hai-quan-gap-su-co-thu-tuc-thu-cong-roi-hang-hoa-dong-bang-vi-chua-the-thong-quan-2024080713254526.htm